Een levendig stilleven
door Sanne ten Brink, Conservator ING Art Management
De kunstliefhebber die het prachtige zonnige zolder atelier van Lieuwe Kingma in Hilversum bekijkt, wordt meteen duidelijk wat de fascinatie is van deze kunstenaar: het stilleven. Overal staan vaasjes en potjes met gedroogde bloemen. Kingma heeft structuur aangebracht binnen de chaos die er heerst.
Lieuwe Kingma schildert figuratief en zijn werk sluit daarom naadloos aan bij de ING Collectie. Hij is met vijf schilderijen vertegenwoordigd in de collectie en zijn werken hangen op verschillende plekken binnen de kantoren van ING. Kunst is bij ING niet alleen een essentieel onderdeel van de bedrijfsidentiteit, maar kleurt bovendien de dagelijkse werkomgeving. Medewerkers werken vaak langdurig in dezelfde ruimte. Het is belangrijk dat die ruimte stimuleert en het creatief denken zo veel mogelijk bevordert. Er is geen zaal of gang zonder een werk uit de kunstcollectie. Van tijd tot tijd wisselen de kunstwerken van verblijfplaats. De schilderijen worden in bruikleen gegeven aan nationale- en internationale musea. Zo heeft ING in 1996 een aantal schilderijen van zijn hand geselecteerd voor de tentoonstelling “Nieuwe Aanwinsten” in het Slot Zeist.
‘Het stilleven’ loopt als een rode draad door Kingma’s oeuvre. Hij vertelt geen verhaal; hij laat alleen zien wat er is. Kingma is geen stillevenschilder in de traditionele zin. Hij schildert niet direct naar de werkelijkheid, maar monteert zijn stillevens in zijn atelier. De compositie zit vooraf in zijn hoofd en komt weloverwogen tot stand. De onderwerpen ontstaan uit een combinatie van waarneming en herinnering en worden op een vereenvoudigde wijze in geabstraheerde kleurvlakken op het doek aangebracht. Binnen deze vlakken worden de voorwerpen geaccentueerd door hun contouren. Stilleven met stoel uit 1994 laat zien dat de achtergrond, de voorgrond en het lijnenspel van zijn compositie kriskras door elkaar lopen. Hierdoor creëert hij een spanning tussen werkelijkheid en verbeelding. Het is in het bijzonder deze spanning die het werk van Kingma zo interessant maakt.
Door in zijn stillevens een wisselend gezichtspunt in te nemen, zoals een vogel- en kikkerperspectief, ontstaan ruime kleurvlakken, die de compositie een zekere spanning en dynamiek verlenen. In Stilleven met gele vaas uit 1994 vult de vaas bijvoorbeeld bijna het gehele beeldvlak. Als stukken op een schaakbord positioneert Kingma de bloemen en de vaas die een contrast vormen met de harde en levenloze ondergrond. Kingma is geen schilder van het spontane gebaar. Hij zoekt naar het juiste evenwicht. De grens tussen figuratie en abstractie is bij Kingma nooit een scherpe, rechte lijn geweest. De werkelijkheid is wel altijd zijn uitgangspunt gebleven.
Kingma experimenteert graag met licht en kleur. Zijn schilderijen worden gekenmerkt door sterke kleuraccenten. Het werk Stilleven met groene fles I uit 1994 is krachtig en uitgebalanceerd. Kingma ziet de kleuren op zijn doek niet los van elkaar, maar als één geheel. Kleur en vorm ondersteunen elkaar op subtiele wijze. Het gebruik van vlotte penseelstreken valt op. Het stilleven wordt door middel van brede penseelstreken opgebouwd. Kingma brengt meerdere verflagen achtereenvolgens op het doek aan. De verschillende lagen verf zijn dusdanig dun aangebracht dat zij op sommige plekken door elkaar heen te zien zijn. Deze techniek geeft zijn schilderijen een interessante en zeer transparante structuur. In Stilleven met pompoen uit 1994 is deze transparante structuur van de verf goed te zien.
Namens ING Art Management wil ik Lieuwe Kingma feliciteren met deze prachtig geïllustreerde catalogus.
